Nog steeds mijden veel mensen, in het kader van ‘gezonde voeding’, het eten van vet. Vetten zijn de boosdoeners, de dikmakers, de caloriebommen. Waar of niet waar? Beide, want er zijn verschillende soorten vetten, grofweg de ‘good ones’ en de ‘bad ones’. En het mijden van de ‘good ones’ is jammer, zo niet schadelijk. Want goede vetten zijn belangrijke energieleveranciers. Voor je lichaam, en vooral voor je hersenen. Wist je dat je lichaam van gezonde vetten twee keer zoveel energie kan maken dan van glucose?
Vetten zijn onder te verdelen in verzadigde en onverzadigde vetzuren. Bij onverzadigde vetzuren is er nog een onderverdeling tussen enkelvoudige en meervoudige onverzadigde vetten.
In tegenstelling tot wat veel gedacht wordt, zijn verzadigde vetten niet allemaal per definitie slecht voor je. De zogenaamde ‘lange keten verzadigde vetten’ zijn dat wel. Denk aan dierlijke vetten, koek en gebak, chips, bak- en braadvet, margarine, kaas, etc. Deze vetten laten je lever meer cholesterol aanmaken, waardoor je lever dus flink belast wordt. Bovendien leveren deze ‘transvetten’ geen energie voor je lichaam. Integendeel – ze kosten alleen maar energie: om alle rommel in je lijf te kunnen verwerken.
Omega 3 en 6
Onverzadigde vetzuren zijn onder te verdelen in Omega 3 en Omega 6. Omega 3 vetten zijn de ‘good ones’. Ze werken ontstekingsremmend en bloeddrukregulerend en ondersteunen je immuunsysteem. Bovendien verbeteren ze je hersenfuncties, gemoedstoestand en concentratie. Dus ook heel belangrijk voor kinderen in de groei! De meeste mensen krijgen er (veel) te weinig van binnen. Omega 3 vind je in vette vis, lijnzaad(olie), ongebrande noten, hennepzaad, pompoenpitten, kokosolie, koolzaadolie etc.
Omega 6 vetten zijn – je raad het al – de ‘bad ones’ omdat ze ontstekingsbevorderend zijn. Op den duur kun je er dus ziek van worden. Omega 6 zit in onder meer zonnebloemolie, soja-olie en maisolie. Maar ook in vlees en zuivel en in eieren van kippen die niet biologisch zijn gevoed. En vergeet die handige pakjes en zakjes niet waar je mee kookt, bijvoorbeeld om even snel een sausje te maken.
Laaggradige ontsteking
Omega 6 zorgt dus voor laaggradige ontstekingen in het bloed, maar is niet de enige boosdoener daarvan. Ook suiker, geraffineerde koolhydraten, bewerkte voeding en chronische stress werken daaraan mee. Toch merk je daar niet zo gauw iets van; je hebt geen pijn en voelt je ook niet ziek. Maar ondertussen zetten deze laaggradige ontstekingen wel voortdurend je immuunsysteem ‘aan’. En je immuunsysteem voorkómt weliswaar grotendeels dat ontstekingen zich vermenigvuldigen, maar… die ontstekingen worden niet vernietigd. Met als gevolg dat je immuunsysteem op den duur overbelast raakt. Met auto-immuunziekten tot gevolg, zoals insulineresistentie of diabetes type 2, reuma of de ziekte van Crohn. En deze auto-immuunziekten verhogen op hun beurt weer het risico op hart- en vaatziekten.
Naast omega 3 en 6 is er ook nog omega 9, dat onder meer goed is voor je huid. Je vindt het in avocado’s, cashewnoten, olijfolie (koudgeperst) en sesamolie. Alle omega vetten moet je halen uit je voeding, of anders uit supplementen.
Van gezonde vetten word je dus niet dik. Je hebt ze nodig als energieleverancier voor je lichaam en je brein. Waar je wél dik van wordt, is suiker, verkeerde vetten en stress. Op den duur word je daar ook ziek van.
